Een post van Ongerepte-Natuur.nl oprichter Stefan Pasma op LinkedIn, leidde in september 2013 tot een groot artikel in dagblad Trouw: ‘Negen parken, robuust en wild’. Met de stelling op LinkedIn werd gepleit voor een grondige versterking en opwaardering van het stelsel van de huidige 21 nationale parken in Nederland. De boodschap: halveer het aantal nationale parken en maak de parken veel en veel groter en geef volop ruimte aan de wildere natuur, natuur die weer haar eigen gang mag gaan. De nationale parken zijn namelijk hét visitekaartje van de Nederlandse natuur maar er zit veel meer potentie in voor robuuste, zelfredzame natuur en bezoekers uit binnen- en buitenland, dan het geval is in de huidige parken. Ook dwingen de beschikbare, krappe budgetten voor natuur tot een efficiëntere besteding. Hier een link naar de oorspronkelijke post op LinkedIn (pdf).
Nationale parken kunnen een stuk natuurlijker
In vergelijking tot bijvoorbeeld de nationale parken in Duitsland zijn de Nederlandse nationale parken een stuk minder wild. Zo is in Duitsland het streven om op tenminste 75% van het oppervlak (IUCN-richtlijn) van elk nationaal park, van klein tot groot, de natuur haar eigen gang te laten gaan. Duitsland hanteert voor haar nationale parken dan ook het motto ‘Natur Natur sein lassen’. De meeste Nederlandse nationale parken bestaan slechts voor enkele procenten uit natuur die haar eigen gang mag gaan. Dat kan beter; bekijk maar eens dit schema (pdf) waarin een aantal Nederlandse en Duitse nationale parken met elkaar zijn vergeleken. Sinds 2021 vermeld Ongerepte-Natuur.nl vijf nationale parken op haar site waar wilde natuur meer en meer de ruimte krijgt.
Tijdlijn 2023-2013
- in juni 2023 maakte de minister bekend dat ze 35 miljoen uittrekt voor de ontwikkeling van robuustere nationale parken. Ieder nationaal park moet in 2030 ook aan een aantal basiseisen voldoen waaronder: één of meerdere natuurkernen hebben van minstens 1.000 hectare groot. In die natuurkernen is ruimte voor natuurlijke processen en versterking van de dynamiek van de natuur en systeemherstel. De minister kan de status van nationaal park intrekken wanneer het betreffende park niet aan de basiseisen voldoet
- in januari 2021 vermeld website Ongerepte-Natuur.nl voortaan vier nationale parken op de site. Alleen deze vier parken -van de in totaal 21 nationale parken- zijn aardig op weg om te voldoen aan de internationale standaard van het IUCN voor nationale parken
- in november 2020 verscheen het rapport ‘Nationale Landschapsparken – Oriëntatie op de nieuwe Nationale Parken van Wereldklasse’ van de Commissie Verkenning Nationale Parken. De commissie pleit voor vijf grote gebieden met unieke natuur-, erfgoed- en landschapswaarden van wereldklasse zoals de Waddenzee en de Zuidwestelijke Delta. Het siert de commissie dat ze deze gebieden ook een andere naam geeft –Nationale Landschapsparken– want met nationale parken heeft dit plan weinig meer van doen. De internationale IUCN-criteria voor nationale parken, die sowieso maar mondjesmaat werden nagestreefd bij de huidige nationale parken, zijn losgelaten. De commissie stelt voor om een andere set criteria te gaan hanteren; die van het UNESCO Werelderfgoed. De Werelderfgoedlijst bevat monumenten en/of gebieden met een unieke mix van natuur- en cultuurwaarden. Het mag duidelijk zijn dat de natuur dan niet meer zo centraal staat als met een nationaal park. Een gemiste kans want het is niet onhaalbaar om binnen de begrenzing van één van die vijf voorgestelde landschapsparken, zoals de Waddenzee of de Veluwe, op korte termijn wel een heus nationaal park van wereldklasse te maken.
- in juli 2019 heeft de minister besloten om volgend jaar eenmalig 6 miljoen euro extra uit te trekken voor het groter en mooier maken van de nationale parken.
- op 31 oktober 2016 werd het mooiste natuurgebied van Nederland gekozen: de Nederlandse Wadden. Op de tweede plaats eindigde De Veluwe en op de derde plaats, Nationaal Park Hollandse Duinen. De prijs van de jury ging naar Biesbosch-Haringvliet Deltagebied.
- oktober 2016 – Twee van de 20 indieners voor de ‘Nationale Parken van Wereldklasse’ zijn kansrijk om vandaag genomineerd te worden. Het gaat om het Biesbosch-Haringvliet Deltagebied en Nationaal Park Nieuw Land. Ze voldoen ook aan de criteria van ‘Negen parken, robuust en wild’. Wat deze twee met elkaar gemeen hebben: het gaat om grote gebieden van tenminste 200 km² -20.000 hectare- groot, de natuur staat op de eerste plaats in die gebieden, de gebieden zijn robuust en (aardig) wild, de gebieden vormen beide een belangrijk een onderdeel van de Nederlandse deltanatuur én er is een groot draagvlak bij de betrokken organisaties.
- juli 2016 – Er zijn twee nieuwe, extra grote nationale parken in de maak: Nationaal Park Nieuw Land, circa 760 km² groot (Oostvaardersplassen, Marker Wadden, Lepelaarsplassen & Markerwaard) en het Biesbosch-Haringvliet Deltagebied (Biesbosch, Tiengemeten, Haringvliet). Op 15 september a.s. sluit de aanmelding voor de nieuwe Nationale Parken van Wereldklasse. Maximaal 3 nieuwe nationale parken worden uiteindelijk geselecteerd en zullen door de rijksoverheid extra worden ondersteund en internationaal gepromoot worden.
- Stefan Pasma van Ongerepte-Natuur.nl levert een bijdrage geleverd aan het ‘Programma Naar Nationale Parken van Wereldklasse’ van het ministerie van Economische Zaken. Op het eerste Groenevelddebat ‘Natuur- en landschapscriteria voor Nationale Parken van wereldklasse’ op 29 februari 2016 is onderstaande video vertoond (circa 5 minuten). Stefan Pasma heeft vervolgens de video wederom gepost op LinkedIn en ook die post maakte veel reacties en discussie (pdf) los.
- februari 2016 – Het ministerie van Economische Zaken lanceert als uitvloeisel van het programma ‘Naar Nationale Parken van Wereldklasse’, de website Nationaleparkenwereldklasse.nl
- november 2015 – Een commissie onder voorzitterschap van Pieter van Vollenhoven geeft advies aan staatssecretaris Van Dam van Economische Zaken. Het Nederlandse natuurbeleid moet duidelijker worden en de financiering ervan moet overzichtelijker. Ook doet de commissie in haar rapport een voorstel voor een nieuwe ordening en financiering van 24 nationale parken nieuwe stijl. Over het soort natuur (landschap, cultuurhistorie, wildernis, etc.) in die nationale parken nieuwe stijl doet het rapport verder geen uitspraken.
- oktober 2014 – Een boost voor de nationale parken (Trouw, 28 oktober 2014). Lutz Jacobi (PvdA) en Stientje van Veldhoven (D66) doen voorstel ‘Nederlandse nationale parken met internationale allure’ (pdf). De parken moeten straks een vergelijkbare status krijgen als nationale parken in Canada en Schotland. Hiermee laten we toeristen dan zien “dat er meer is dan Amsterdam” volgens Jacobi. Ook staatssecretaris Sharon Dijksma staat positief tegenover voorstel voor minder maar wel veel grotere nationale parken: “Er zijn nu 20 nationale parken. Als je echt voor kwaliteit gaat, worden dat er waarschijnlijk eerder minder dan meer” en “Dan gaan we ook echt voor groots en meeslepend en dat zullen ze niet alle 20 zijn. Dat moeten we dan wel eerlijk vertellen.”
- november 2013 – Het artikel ‘Negen parken, robuust en wild’ in dagblad Trouw is zelfs van invloed op de besluitvorming in de Tweede Kamer. In het begrotingsdebat van Economische Zaken op 7 november 2013 roept kamerlid Stientje van Veldhoven (D66), staatsecretaris Sharon Dijksma op om de nationale parken te versterken (pdf), zichtbaarder te maken en te vergroten. Van Veldhoven dient vervolgens samen met Lutz Jacobi (PvdA) hiertoe een motie (pdf) in die met meerderheid van stemmen (PvdA, SP, CDA, D66, CU en GL) wordt aangenomen.